Siyasal İletişim

 • Reklam hedef kitlesiyle karşılıklı iletişim kurduğu oranda başarılıdır – Özellikle gelişmeye açık ve eğitimli kitlelerde.

• Propagandada mesaj kaynağı gizli olabilir ancak reklamda açıktır.

• Propagandada kitle iletişim araçları ücretsiz kullanılır ancak reklamda her bir mesaj için kullanılan alan satın alınır.

• Siyasal reklamcılığı  ilk örneği: 1950, New York Valilik seçimleri. Aday Dewey’in stüdyodaki monitörden halkın sorularını cevaplaması.

• Soruları soran kişilerin önceden seçili olması ve her şeyin ezberden sunulması.
• Seçimin son günü programa katılan Dewey’i arayan izleyicilerin hepsinin kendi adamı olması.
• İlk siyasal reklam 1952 – Eisenhower
• Ogilvy: Reklamın siyasallığına karşı duruş. Her şeyin kontrolden çıktığı ve dürüst olmayan yollara sapılan işler olduğu düşüncesiyle siyasal reklama girmeme kararı.

• Gerekçelerine, ajansdaki en iyi beyinlerin zihninin gereksiz yere meşgul olacağını ve emeğinin karşılığını alabilmek için partilerin peşlerinden koşturabilmek durumunda kalabilecğini, ajans içinde farklı politik görüşlere sahip olanlara haksızlık edilebieceğini ve bu tür işlerde siyasete özgü hile ve aldatmacalardan kaçmanın mümkün olmadığına değinmiştir. Ancak Ogilvy azınlıktadır.

• Amerikan siyasal reklamının Avrupa’ya uyarlanması ve Amerika’da sektörün çok kısa sürede 6.5 milyar dolarlık bir iş endüstrisine dönüşmesi

• Türkiye’de ilk batı tarzı seçim propagandası 1980’lerde Anavatan ile geldi.

• İmaj çağı

• Siyasi fikirler, ideolojiler, partiler «pazarlanabilecek» olgular olarak kabul edilmez Türk toplumunda

• «Pazarlama»-»Marketing»-»Selling»

• İletişimciler: Seçim döneminde yararlanıp sonradan bir kenara itilen reklamcılar, grafikçiler vs.

• SHP/Yorum, RP/Anajans işbirlikleri istisnadır

• Siyasal Pazarlama ve onun en önemli öğesi siyasal reklam, seçmenlerin ihtiyaç ve beklentilerini gerçekleştirmeye aday kişi ya da partilerin ve onların programlarının seçmene tanıtılması ve tutundurulması ile ilgili her türlü faaliyettir. Özü itibariyle fikirlerin pazarlanmasıdır, satışı değil.

• Siyasal pazarlama, partiye üye olanlar ile olacakları, parti yandaşları ile oy verenleri ve hatta partiye oy vermeyenleri amaçları

• Amaç, üye, yandaş veya oy verenlerdeki pozitif tutumu pekiştirmek, nötr olanları pozitife çevirmek, negatif durumdakileri en azından nötre çevirmektir.

• Siyasal pazarlamada en önemli olan, siyasal reklamdan üye davranışlarına kadar her etkinliğin,mümkün olduğunca aynı dili konuşabilmesidir.Ortak İlkeler:

1. Siyasal pazarlamanın hedef kitlesinin belirlenmesi ve tanımlanması gerekir.
2. Siyasal Pazar ortak bilgi ve beklentiye sahip kesimlerden oluşur.
3. Siyasal pazardaki etkinlik, segmentasyonun iyi ve doğru yapılanmasına bağlıdır
4. Hedef kitleye ulaşmada iletişim araçlarının her türünün kullanılması.
5. Siyasal partilerin ürünlerinin birer yaşam eğirisi olmalıdır. Her siyasal fikir, farklı bir ürün olarak kabul edilmelidir. Ve her fikrin bir yaşam süresinin olacağı düşünülmelidir.
6.  Siyasal pazarlamada, bağış ve gönüllü çalışmaya dayanan kampanyalar önemlidir.
7. Adayların, partilerin ve liderin benimsedikleri değerlerin, seçmedenden onay görebilmesi için,seçmen eklentilerini tatmin edebilecek biçimde olması gerekir.
8. Siyasal pazarlamada, dağıtım kanalları önemlidir.
9. Tanıtım faaliyetlerinin önemi.
10. Propaganda, tanıtımın daha stratejik ve ajitatif nitelik taşımasını sağlar.
11. Siyasal reklam, siyasal pazarlamanın önemli bir bileşenidir.

• Siyasal reklamcılık ilk evrelerinde parti ve ideolojileri ile programlarına ağırlık verirken daha sonra aday veya lider imajına yönelmiştir.

• En etkin kampanyalar %4-5 oranında tutum değişikliği sağlar.

• Doğru program-Uzun vadeli stratejik planlamaHalkla İlişkiler-Sistemli tanıtım

• 1946 – Baskın tarzında bir seçim ve usulsüzlükler. Açık oy, gizli sayım. İletişim kanallarının kapalı ve tekel elinde olması

• 1946: DP’nin «farkındalık» yaratması

• 1950 – İlk görece adil seçimler

• Demokrat – Demir Kırat

• Radyonun propaganda için kullanımı yasak – tek şans haber bültenlerindeki siyasi demeç

• Seçimlerden önceki değişiklik ile radyonun kullanılması hakkı

• DP: «Yeter, söz milletin!»

                  Yeter söz milletindir Demokrat parti siyasal iletişim

• DP – Yaygın Afişleme
• DP Hedef Kitlesi: Çarıklılar
• Yeter Söz Milletin:

 • Zorla dayatılan ekonomi politikalarına karşı bir muhalefet özlemi, değişen dünyaya adaptasyon
• Erişim oranı %100 olan radyo prime-time’larının iyi kullanılması (1954’de DP’nin radyo propagandasını yasaklaması)
• DYP, ANAP, AP aynı sloganı kullandı. Radikal sol ve sağ da aynı sloganı modifiye etmiştir: «Yeter, söz emekçilerindir», «Yeter, söz Hakkındır»
• «Hiçbir şey zamanı gelmiş bir fikir kadar güçlü değildir»
• 1960 Anayasası: Özgürlükçü bir anayasa, sürekli olarak açık ve kapalı mekanlarda düzenlenen toplantılar. El ilanları, broşürler, afişler, basın vs.
• «Çoban Sülü», «Karaoğlan»
• «Benim sadık yarim kara topraktır»
• «Bizim sadık dostumuz Karaoğlan’dır»
• Türkiye’de erken dönemlerde kullanılan imgeler, batılı iletişim uzmanlarınca ancak 90’larda kullanılmaya başlanmıştır.
• Mitterand’a lakap takma çalışmaları: Tonton
• Özal «Tonton», «Çankaya’nın şişmanı, işçi düşmanı»
• «Ortanın solu»
• Siyasi İdol – Ecevit: Dilin kullanım. Şair-kentli-öz Türkçe
• Milliyetçi Cephe Dönemi
• CHP: «Analar çocuklarınızı oylarınızla koruyun», «Silah gidecek, barış gelecek», «Tek yol: Oy»
• Düşük sosyoekonomik seçmene: «Köylüden başlayan gelişme, köye kadar sanayileşme»,
«Hızlı ve hakça gelişme», «Toprak işleyenin, su kullananın»
• «Kıbrıs fatihi: Karaoğlan»
• Anadolu’da taşrada asılan liderlerin postelerinin, liderlerin ömrünü göstermesi

• - Lise mezunu bir gencim. 19 yaşında 1.74 boyundayım. Şiir yazar, roman okurum, Romantik kızlarla yazışmak istiyorum – Kahraman Ecevit, Kırşehir

• Halk katmanlarındaki bilinç dalgalanması
• «Ortanın solu», «Moskova’ya Moskova’ya» mesajlarıyla eleştirilirken yapılan Kıbrıs çıkarması ve solun değişen imajı
• Bilinç sözle, yazıyla biçimlenir, insanlar ve kitleler olaylarla silkelenir, uyanır.
• Televizyonun propagandaya açılması -1977
• İlk iletişim kampanyası, AP – Cenajans. 1.150.000 Dolarlık kampanya
• Boğaz Köprüsünün açılışının organizasyonu, Demirel’in 20000 kasedi, 5 milyon el ilanı, afişler

• En uygun rengin kullanımı: Mor. Rengin ilgi uyandırması ve seri halde boş afişler. Bir süre sonra sokağın başındaki boşluklara A, sondakilere B yazılması. Hem ilgi, hem seçim yasağının delinmesi.

• Mor afişler: «Bu renge evet deyin» - Hangi parti merakı?
• «Bu rengi unutmayın»
• Yüksek anarşi – 6 afişçinin vurulması

• Kasetler: Demirel evinize konuk. Sanki ziyarete gelmiş gibi başlıyor kaset. «Hoşbulduk» sözüyle başlıyor. Konuşma yarım saat, arkad tarafta «Yine de şahlanıyor» gibi türküler

• Bir partinin görüşlerini, fikirlerini gereğince anlamak için partililerle birlikte uzun zaman geçirmek, tanımak ve inanmak gerekir.

• Geniş çapta yayın yapan bir gazete hazırlanmıştır mesajın yeteri kadar iletilmemesi riskine karşı

• Yazılı basının ilk kullanımı: «Aziz Türk Milleti»

• «Canım Anacığım», «Oğlum» imzalı mektup görünümünde ilanlar.
• Büyük şehire yeni gelmiş AP’li gence: «Aman oğlum, ona buna uyma, iyi oku»

• «Benim de isteğim okumak anacığım. Ama ne yazık ki okumak, yalnız istemekle mümkün değil şimdilerde»

• Solcuların aldatılmış, hatta ondan da öte insan sevgisinden yoksun zavallılar olduğu savı

• «Bana sağcılar cinayet işliyor dedirtemezsiniz»

• Yaşlılara yönelik: «20 yılını tamamlayınca ohhh dedi»

• Köylülere yönelik: «Türk köyüne ışık yaktık» - 1982’de Türkiye’de tek bir ışıksız köy kalmayacak vaadi

• «Biz İstanbul’a gerdanlık taktık, onlar çöpünü bile temizlemedi»

• AP’den oylarının bir kısmını çalan MSP’ye: «Biz inanıyoruz ki…laik Türkiye’de Allah’ın adının anmanın da Müslümanın demenin de irtica ile, din istismarı ile ilgisi yoktur, Camiin minberini, müslümanın vicdanını siyasete alet edenler…»

• Milliyetçilere yönelik «Gerçekçi Türk milliyetçiliği»

• CHP’nin altı okuna karşı altı prensip

• Bir doktrine sıkışmadan, esnek mesajlar

• CHP’ye yönelik İstanbul’daki başarızlığı Türkiye’ye yayarak örnek verme

• Son gün: «Aziz Türk milleti», ülkenin rejimini tayin edecek seçim vurgusu

• AP’nin daha entel bir dil kullanımı, hedef kitlenin şehire yönelmesi – Değişen demografya

• Köylerde: Kur’an öpme, köylü gibi konuşma

• MHP’nin net mesajları: Komünizmi CHP besler, AP korkar, MSP göz yumar, MHP ezer

• Ezan dinmeyecek, bayrak inmeyecek

• 73-80 arası yıllarda 12 hükümet değişikliği

• 100’den fazla tura rağmen Cumhurbaşkanı seçilememesi, AP-CHP gerginliğinden bıkkınlık

• 1983’de ilk defa medyadan yer satın alınarak siyasal reklam yapılması

• MDP – Cenajans. «Horoz» ambleminde uzlaşmazlık ve kopma

• MDP – Ajans Ada: Amaç yenilik değil, varolanın düzeltilmesi.

• «Kışlada taş gibi delikanlılar varken copa ne gerek var»

• Korku öğesinin kullanılması, 12 Eylül öncesine yönelik mesajlar. «Dünü unutma Türkiye’m, yarına güvenle bak»

• Her medyadaki konuşmada MDP’den başka birinin konuşması: Örgütlü ve demokrat bir görüntü

• Siyasi partinin gerçeği propaganda ile örtüşmüyorsa başarısızlık ortaya çıkar. Yapay ve asker destekli kurdurulmuş bir partinin demokrasi söylemlerinin tutarsızlığı + Yalan

• ANAP: Time Türkiye eki. İnşaat sektörünün desteğiyle kaynak – Manajans

• Manajans’ın önce talebi reddetmesi, ardından hareket serbestisi garantisi sonucu kabulü. Net ve açık briefing talebi. Taşeron olarak değil, partner olarak kabul edilme isteği.

• Halkın taleplerine ilişkin ön araştırma ve beş tema:

• 12 Eylül sonrası gelen huzur ve güvenliğin devamı

• Ortadireğin güçlendirilmesi

• Enflasyonun durdurulması

• Konut sorununun çözümü

• Bürokrasinin en aza indirilmesi

• Kullanılan dil: Herkesin anlayacağı Türkçe. Arapça veya yeni kelimelerin elenmesi.

• Her gün farklı bir konu işlenmesi. 5 konunun her birinin aynı anda tümüyle algılanmasının mümkün olmaması.

• Sıkıntıların da gösterilmesi. Açıkça anlatılan şeyleri halkın anlaması ve hak vermesi.

• Her türlü şeyin ajans tarafından hazırlanması

• Özal: Uzmanlığa önem verir, sakin, sempatik, iletişimde rahat, iknada tecrübeli ve konulara hakim.

• «Star stratejisi»: Özal’ın her yerde kullanılması

• Yurtdışından kamera karşısında duruş ve konuşma ile ilgili kitapların Özal’a okutulması

• Deneme çekimlerinde Özal’ın elleriyle sık sık yüzünü kapatması nedeniyle eline kalem verilmesi. Özal’ın dezavantajı kapatması + hesap kitap bilen imajını pekiştirmesi. Kenan Evren’in dahi Özal’ın kalemi hakkında konuşması ve bu kalemle halkı kandırdığını belirtmesi.

Elinde kalem Özal resmi

siyasal iletişim

• Özal’ın videoya çekilmesi ve kahvelerde halka izlettirilmesi

• Kanaat önderlerine ve basına yemekli toplantılar ile partinin anlatılması

• 23 farklı ilan kullanılması. İlanlarda önceden yapılan araştırmalardan çıkan konuların etkin kullanımı.

• «Sokaktan korkmamak güzel şey», «Mevzuat hazretleri», «Ortadireğin hali ortada», «Kimse işsiz kalmayacak», «Taş yerinde ağırdır», «Kaşıkla verip kepçeyle almak», «Konut sıkıntısını çözeceğiz»

• 80 sonrası tüm partiler yeni olduğundan teorik olarak eşit bir yapı var

• Korkuya dayalı iletişim başarısızlığı

• İcraatın içinden «83-88 arası»

• «Birleşelim, birleştirelim. Geçmişe değil geleceğe bakalım»